فرودین ماه سال ۱۳۴۴ پسری از یک خانواده متوسط تهرانی در یکی از محله های جنوب تهران به دنیا آمد، چهارمین فرزند از یک خانواده. تحصیلات ابتدایی اش را در مدرسه «اوحدی کرمانی» در جنوب تهران و دوره راهنمایی و دبیرستان را در مدارس «ستایش» و «دهخدای» کرج گذراند.
ابتدا تحصیلات دانشگاهی را با رتبه تک رقمی تا چندین واحد دانشگاهی در دانشگاه شریف تهران در رشته فیزیک آغاز کرد اما به دلیل حضور در جبهه و مجروحیت در بحبوحه جنگ و ضرورت حضور مجدد در منطقه جنگی ناچار ازادامه تحصیل در دانشگاه انصراف داد اما پس از مدتی و فارغ شدن از شرایط جنگ بار دیگر در کنکور شرکت کرد و با رتبه خوب دانشگاه تهران در رشته علوم سیاسی در مقطع کارشناسی پذیرفته شد و بعدها در مقاطع فوق لیسانس و دکتری در همین رشته در دانشگاه علامه طباطبایی ادامه تحصیل داد.
مهر ماه سال ۱۳۷۱ بود که وارد سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی شد و تا سال ۱۴۰۲ در این سازمان مشغول به فعالیت بود و بعد از ۳۲ سال خدمت صادقانه بازنشسته شد. «علیرضا جباری» پیشکسوت عرصه خبر ایرنا با وجود فراز و فرودهای بسیار و حقوق و دستمزدهای ناچیز رسانه ای، از خبر خسته نشد و عقب نشینی نکرد بلکه تا آخرین روزهای بازنشستگی همچنان با همان عشق و علاقه روزهای اولی که وارد این حرفه شده بود، با قدرت ماند و با افتخار و کوله باری از تجربه با خبر خداحافظی کرد.
حضور نخستین خبرنگار ایرانی در نشست ناتو
جباری اولین خبرنگار ایرانی بود که در نشست ناتو که در سال ۲۰۰۸ در استانبول ترکیه برگزار شد، شرکت کرد. از آن روزها اینگونه می گوید: در نخستین شب نشست، برقها قطع شد و من تنها خبرنگاری بودم که لب تاپ داشت، به همین دلیل خبری با عنوان "ناتو در خاموشی فرو رفت" منتشر شد و بازتاب زیادی داشت این در حالی بود که دلیلی بر حضور یک خبرنگاری ایرانی در نشست ناتو که ایران عضو آن نیست، نمی دیدند این نکته ای بود که خبرنگاران حاضر در این نشست هم مطرح کردند اما من بر این باورم که یک خبرنگار در هر نقش و جایگاهی باید اثرگذار باشد همان طور که خبر منتشر شده ایرنا در آن شب با عنوان "ناتو در خاموشی فرو رفت"، بازتاب بسیاری داشت.
نگاه پدرانه به خبرنگاران
برخی از خاطراتی که از ذهنش عبور می کند شاید بی ارتباط با خبر باشد اما در متن خبر تاثیرگذار است. داشتن نگاهی پدرانه به خبرنگاران. از آن روزهایی می گوید که به دلیل تصمیم های مدیریتی حقوق خبرنگاران کاهش یافته یا تعدیل شدند. از آن روزهایی می گوید که برای آن ها اشک ریخته و گاه بی خواب شده است.
"در یک مقطع زمانی بنا به تصمیم های مدیریتی حقوق خبرنگاران کاهش یافت یا تعدیل شد. برای آن ها خیلی ناراحت بودم، بعد از مشورت و بحث و بررسی های بسیار و سخت، توانستیم حقوق آن ها را ترمیم کرده تا در زندگی شخصی شان مشکلی ایجاد نشود. یادم هست که در آن زمان که حقوق آن ها ترمیم شد، اشک شوق ریختند. شاید اکنون از آن روز به خوبی یاد کنم اما در آن مقطع بدترین خاطره زندگی کاری من بود. بچه هایی که در عرصه خبر به سختی کار کرده و حال باید منتظر حقوق ناچیزی می شدند که از آن ها دریغ می شد. تا زمانی که بازنشسته شدم، وقتی همان بچه ها را می دیدم که اکنون در عرصه خبر به قول معروف برای خودشان کاره ای شده اند، به آن ها افتخار می کردم و به خود می بالیدم. خبرنگارانی که اکنون سرمایه های ایرنا هستند و باید قدر آن ها را بدانیم."
بازی با اسم خلیج فارس
یکی از بهترین خاطره هایش به زمانی برمی گردد که در گروه فرهنگی ایرنا مشغول به کار بود، زمانی که به عنوان یک خبرنگار تیزبین به بازی با اسم خلیج فارس پی برد.
" یک برنامه تلویزیونی در بی بی سی در حال پخش بود که ناگهان نقشه خلیج فارس را نشان داد که روی آن نوشته بود خلیج عربی، تعجب کردم و این مساله تبدیل شد به یک سوژه خبری، به کتابخانه مرکزی رفتم و در مورد خلیج فارس تحقیق کردم، هیچ اسمی از خلیج عربی در هیچ کدامی از کتاب ها نیامده بود، به همین دلیل مطلبی در گروه فرهنگی نوشتم اما اشاره به مساله بازی با اسم خلیج فارس نکردم به دریای مانش اشاره کردم، دریایی که بین انگلستان و فرانسه است و سر اینکه این دریا برای کدام کشور است جنگ بود اما گفته شده که بیشتر به فرانسه تعلق دارد. بعد از انتشار این مطلب، بی بی سی به دلیل انتشار این گزارش پی برد و نسبت به آن واکنش نشان داد. اولین جرقه نسبت به مساله تغییر نام خلیج فارس را ایرنا زد و حساسیت لازم را ایجاد کرد."
شناخت واژگان سیاسی به همت ایرنا
اولین رسانه ای که به سمت شناخت واژگان سیاسی پیش رفت، ایرنا بود. یک زمانی مجلس از یک سری واژگانی استفاده کرد که کسی شناختی نسبت به آن نداشت به همین دلیل جرقه ای در ذهنمان ایجاد شد که واژگان سیاسی را تعریف کنیم در ابتدا ۸۰ تکس از این واژه ها که مرجعیت داشت، شناسایی و معرفی شد.
برای مرجعیت ایرنا باید تلاش کرد لازمه آن نیز بها دادن به خبرنگاران است. اگر به خبرنگار بها ندهیم سطحی نگر می شوند، افت خبرگزاری ها به این مساله برمی گردد. اگر ابداع و خلاقیت هایی در عرصه خبر اتفاق می افتد به دلیل بها دادن به خبرنگار بوده است.
خانواده خط مقدم خبرنگاران در عرصه خبر
جباری از خانواده می گوید، اینکه خانواده خبرنگاران هم پای آن ها در عرصه خبر به صورت غیر مستقیم حضور دارند که اگر صبوری آن ها نبود، خبری نوشته نمی شد.
"در سفرهای خارجی بیشترین آسیب را خانواده خبرنگاران می بینند، در کشوری غریب که همه چیز بیگانه است. در دوران طلایی که باید کنار فرزندان خود باشند، نیستند و اما؛ همسران ما که به تنهایی سختی بزرگ کردن آن ها را به دوش می کشند."
بازهم خبرنگاری را انتخاب می کنم
از او می پرسم اگر زمان به عقب باز گردد و شما یک جوان ۲۰ ساله ای باشید که بخواهید وارد عرصه کسب و کار شوید، با وجود تمام تجربه های ۳۰ ساله خبر، باز هم حاضر هستید، خبرنگاری را انتخاب کنید؟ می گوید: اگر بار دیگر متولد شوم و بخواهم شغلی انتخاب کنم مطمئنا خبرنگاری خواهد بود؛ با وجود همه تلخی و شیرینی ها و فراز و نشیب هایش.
توصیه به خبرنگاران جوان
در توصیه به خبرنگارانی که تصمیم دارند وارد این عرصه شوند یا به تازگی وارد عرصه خبر شده اند، می گوید: حتما دانش خود را به روز کنند، با مطالعه در تمام زمینه ها صاحب نظر باشند، در عرصه خبر متخصص باشند، یک خبرنگار باید در هر لحظه و هر جا که ماموریت خبری دارد، تلاش کند خوراک خبری اثربخش و جذاب برای رسانه و مخاطب تامین کند، این نگاه و رویکرد به یک سرمایهگذاری عمیق و مستمر نیاز دارد.
"پیشکسوتان در هر صنف و شغلی سرمایه های جاویدان آن عرصه به شمار می آیند، سرمایه هایی که باید قدر دانسته شوند. روابط عمومی سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی به منظور ۹۰ سالگی ایرنا و پاسداشت اهالی پیشکسوت خبر پیش از این با «فیروز سبک روح» و «مرضیه عابدی» از پیشکسوتان ایرنا که سال ها در بخش اخبار خارجی و داخلی فعالیت داشتند به گفت و گو نشست."
به امید سلامتی و بهروزی برای پیشکسوتان عرصه خبر و ایرنا.
اخبار ۹۰ سالگی ایرنا را اینجا بخوانید.
نظر شما